Stowarzyszenie Przyjaciół i Sympatyków Ekologii

 Obecnie spotkać możemy w wielu sklepach, hipermarketach torby „przyjazne środowisku”, torby „przyjazne naturze”, jednak czy one naprawdę są przyjazne dla środowiska? Z jednej strony jest to dobry chwyt marketingowy a z drugiej strony światełko, że idziemy w dobrym kierunku. Jednak najważniejsza w tym wszystkim jest nasza świadomość ekologiczna. Nie dajmy się złapać na chwyty reklamowe...
„Przyjazna środowisku” - termin ten nie precyzuje jakości wyrobu ale sprawia wrażenie pozytywne na konsumenta a tym samym jest dobrą reklamą dla sklepu, gdyż obecnie ekologia jest na topie. Operując skrótami ekologicznymi, półprawdami działa się na podświadomość klientów stwarzając złudzenie troski o stan środowiska naturalnego. Bardzo często jest to wprowadzanie klienta w błąd. Producenci, handlowcy! Szanujcie nas! Nie dajmy się oszukiwać, nauczmy się odróżniać rzetelną informację od chwytów marketingowy.

Torby degradowalne (torby handlowe z folii polietylenowych wytworzone z udziałem dodatków inicjujących przyspieszoną degradację wyrobu)

Obecnie dostępne są torby handlowe z różnymi dodatkami, których składu chemicznego dostawcy nie ujawniają, które noszą nazwy TDPA (Totally Degradable Plastics Additives) lub d2w. Dodatki te (ok. 3%) wprowadza się w celu przyspieszenia degradacji folii polietylenowej. Torby takie są to „TORBY DEGRADOWALNE” często mylnie nazywane biodegradowalnymi. Degradacja a biodegradacja, nie są to terminy równoważne!

Torby degadowalne są często określane jako oxy-degradowalne. Oxo-degradacja jest to proces rozkładu tworzywa, bez udziału mikroorganizmów, pod wpływem czynników zewnętrznych światła i tlenu. Jednak często producenci takich materiałów stosują błędne oznakowanie swoich produktów, reklamując je jako oxo-biodegradowalne czy czasami nawet kompostowalne.

Dodatki degradujące powodują, iż materiał torby ulegnie szybciej rozkładowi niż podobna torba z tworzywa sztucznego. Według niektórych źródeł torby z dodatkiem TDPA ulegają degradacji (fragmentacji, ale nie rozkładowi na resztki organiczne) w środowisku naturalnym w ciągu 24 miesięcy. Jednak brak jest jakichkolwiek atestów, badań czy dowodów potwierdzających rozkład przedmiotowych toreb w przeciągu takiego właśnie czasu w polskich warunkach klimatycznych.

Z jednej strony „plus” zastosowania dodatków degradujących, że torba tego typu szybciej ulegnie rozkładowi niż torba z czystego polietylenu ale z drugiej strony „minus”, gdyż jest to sprzeczne z zasadom prawidłowej edukacji ekologicznej ponieważ zachęca się do wyrzucania takich toreb gdziekolwiek... a one nie nadają się do kompostowania, nie są biodegradowalne, nie uzyskały certyfikatu przydatności do kompostowania.

Stosowanie tzw. degradantów może mieć pożądane efekty w niektórych zastosowaniach jednak przy zastosowaniu ich na większą skalę w opakowalnictwie staje się poważnym problemem z punktu widzenia metody odzysku tj. recyklingu materiałowego. Ze względu na dodatki jakie zawierają mogą negatywnie wpływać na jakość uzyskanego surowca wtórnego w recyklingu materiałowym.
Torby degradowalne oferuje np. sieć handlowa Tesco, Lewiatan.

Torby biodegradowalne (wytwarzane z polimerów biodegradowalnych)

Torby biodegradowalne są wykonywane z polimerów biodegradowalnych, które są wrażliwe na działanie enzymów wytwarzanych przez bakterie i grzyby. Końcowymi produktami biodegradacji takiego tworzywa są biomasa (kompost), woda i gazy tj. dwutlenek węgla (dla warunków tlenowych) lub metan (dla warunków beztlenowych).

Do produkcji biopolimerów wykorzystywane są odnawialne surowce takie jak: cukier, skrobia, oleje roślinne czy celuloza modyfikowana chemicznie. Są one pozyskiwane najczęściej z takich materiałów roślinnych jak kukurydza, ziemniaki, zboże, trzcina cukrowa i drewno.

W Europie prawnie obowiązującą normą dla tworzyw kompostowalnych jest norma EN 13432. W USA obowiązującą normą w tym zakresie jest ASTM D6400, a w innych krajach ISO 17088. Badania powinny zostać wykonane w niezależnej jednostce certyfikującej a po uzyskaniu certyfikatu wyrób powinien zostać oznakowany znakiem "seedling" (sadzonka, kompostowalny).



Certyfikat dla tworzyw biodegradowalnych wydawany jest np. przez jednostkę certyfikującą DIN CERTCO (Niemcy), potwierdza on ich biodegradowalność i przydatność do kompostowania (spełnia wymogi normy PN-EN 13432:2002). W Polsce uprawnienia DIN CERTCO do prowadzenia certyfikacji wyrobów przydatnych do kompostowania oraz przyznawanie znaku „kompostowalny” uzyskało Centrum Certyfikacji w Centralnym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Opakowań w Warszawie.

Pojawiającym się zarzutem dla toreb biodegradowalnych jest powstający podczas ich rozkładu dwutlenek węgla, który jest gazem cieplarnianym. Jednak należy podkreślić, że dwutlenek węgla jest jednym z produktów rozkładu materii organicznej i towarzyszy wszystkim procesom biodegradacji. Ilości dwutlenku węgla wydzielane w tych procesach biologicznych jest nieporównywalnie mniejsza, niż emisje z procesów przemysłowych oraz transportu i można stwierdzić, że nie zagrażają środowisku.
Torby biodegradowalne oferuje np. sieć handlowa Carrefour.

Torba biodegradowalna, po wykorzystaniu powinna zostać zdeponowana w pojemnikach do zbiórki odpadów organicznych, albo w przydomowych kompostowniach.

Pamiętaj!
Najkorzystniejszym rozwiązaniem dla środowiska jest stosowanie toreb wielokrotnego użycia!

Ewa Łabno